Japonia ka ndërmarrë hapin e fundit drejt rindezjes së centralit më të madh bërthamor në botë, Kashiëazaki-Kariwa, duke shënuar një moment historik në rikthimin e vendit drejt energjisë bërthamore, gati 15 vjet pas katastrofës së Fukushimës në vitin 2011.
Vendimi u bë i mundur pasi asambleja e prefekturës Niigata miratoi një votë besimi për guvernatorin Hideyo Hanazumi, i cili ka shprehur mbështetjen për rifillimin e operimeve të centralit, raporton Reuters.
Ky votim konsiderohet pengesa e fundit politike përpara se kompania Tokyo Electric Power Company (TEPCO) të nisë rindezjen e reaktorit të parë nga shtatë që ka centrali.
Një central simbol i debatit kombëtar
Kashiëazaki-Kariëa ndodhet rreth 220 kilometra në veriperëndim të Tokios dhe ishte ndër 54 reaktorët që u mbyllën menjëherë pas tërmetit dhe cunamit të vitit 2011, të cilët shkaktuan aksidentin bërthamor të Fukushimës – më i rëndi që nga Çernobili.
Që prej asaj kohe, Japonia ka rihapur vetëm 14 nga 33 reaktorë ende të përdorshëm, për shkak të kundërshtimeve publike, rregullave më të rrepta të sigurisë dhe mungesës së besimit ndaj operatorëve bërthamorë.
Kashiëazaki-Kariëa do të jetë centrali i parë që do të rikthehet në funksion nën menaxhimin e TEPCO-s, e njëjta kompani që operonte Fukushimën.
Protesta dhe shqetësime të banorëve
Vendimi ka nxitur reagime të forta në komunitetin lokal. Rreth 300 protestues u mblodhën jashtë ndërtesës së asamblesë në Niigata, duke mbajtur pankarta kundër energjisë bërthamore dhe duke shprehur solidaritet me viktimat e Fukushimës.
Sipas një sondazhi të publikuar në tetor nga autoritetet lokale, 60% e banorëve të Niigatës mendojnë se kushtet për rindezjen nuk janë përmbushur, ndërsa gati 70% shprehin shqetësim për aftësinë e TEPCO-s për të operuar centralin në mënyrë të sigurt.
Mes kundërshtarëve është edhe Ayako Oga, një fermere 52-vjeçare dhe aktiviste kundër energjisë bërthamore, e cila u detyrua të largohej nga shtëpia e saj pranë Fukushimës në vitin 2011. Ajo thotë se përvoja e drejtpërdrejtë e një aksidenti bërthamor e bën të pamundur pranimin e rreziqeve të reja.
Argumentet e qeverisë: siguria energjetike dhe ekonomia
Qeveria japoneze, e udhëhequr nga kryeministrja Sanae Takaichi, e sheh rindezjen e centraleve bërthamore si një masë kyçe për forcimin e sigurisë energjetike dhe uljen e varësisë nga importet e shtrenjta të lëndëve djegëse fosile.
Aktualisht, 60–70% e energjisë elektrike në Japoni prodhohet nga burime fosile të importuara. Vetëm vitin e kaluar, vendi shpenzoi mbi 10.7 trilionë jenë për importe të gazit natyror të lëngshëm dhe qymyrit.
Sipas Ministrisë së Tregtisë, rindezja e vetëm një reaktori në Kashiëazaki-Kariëa mund të rrisë furnizimin me energji elektrike për zonën e Tokios me rreth 2%.
Objektivat afatgjata të Japonisë
Pavarësisht rënies së popullsisë, Japonia pret një rritje të kërkesës për energji në vitet e ardhshme, kryesisht për shkak të zhvillimit të qendrave të të dhënave për inteligjencën artificiale. Për të përmbushur këto nevoja dhe angazhimet për uljen e emetimeve të karbonit, qeveria ka vendosur objektivin që energjia bërthamore të përbëjë 20% të miksit energjetik deri në vitin 2040, dyfish më shumë se aktualisht.
Ekspertët e industrisë e konsiderojnë pranimin publik të Kashiëazaki-Kariëa si një test vendimtar për të ardhmen bërthamore të Japonisë.
Një e ardhme ende e pasigurt
Megjithëse guvernatori i Niigatës ka theksuar se synimi afatgjatë është ulja e varësisë nga energjia që “shkakton ankth te qytetarët”, debati mbi energjinë bërthamore në Japoni mbetet i thellë dhe emocional.
Për shumë qytetarë, rindezja e centralit është një hap i domosdoshëm ekonomik. Për të tjerë, ajo mbetet një kujtesë e dhimbshme e rreziqeve që, sipas tyre, nuk duhet të përsëriten kurrë.