Në raport kërkohet thellim urgjent i reformave në vend, ndërkohë që theksohet se dialogu politik duhet që të jetë konstruktiv dhe gjithëpërfshirës. Duke përmendur zgjedhjet e 11 majit, në raport thekohet se janë mbajtur në një mjedis të polarizuar dhe nga partia në pushtet janë përdorur burimet administrative.
Ndërkohë që një pikë thelbësove është vënë në reformën në drejtësi në vend, ku bëhet me dije se ndërhyrjet politike mbeten një sfidë madhore për vendin. Në fund eurodeputetët kanë bërë thirrje që të mbrohet pavarësia e gjyqësorit.
Nevojë urgjente për thellimin e reformave
Ndërsa mirëpresin qëllimin e Shqipërisë për të përfunduar bisedimet e anëtarësimit deri në vitin 2027 dhe progresin e bërë tashmë, eurodeputetët theksojnë nevojën urgjente për të intensifikuar reformat. Prioritetet kryesore përfshijnë forcimin e pavarësisë gjyqësore, luftimin e korrupsionit dhe krimit të organizuar, si dhe mbrojtjen e të drejtave themelore. Rritja e pluralizmit dhe transparencës së medias mbetet thelbësore për të ndërtuar besimin publik.
Dialogu politik dhe kundërshtimi i ndërhyrjeve të jashtme
Raporti vëren polarizimin e vazhdueshëm politik të shënuar nga retorika konfrontuese dhe bën thirrje për dialog politik më konstruktiv dhe gjithëpërfshirës. Eurodeputetët shprehin shqetësim serioz për ndikimin e huaj keqdashës, veçanërisht nga burime të lidhura me Kremlinin, që kërcënon institucionet demokratike të Shqipërisë dhe ambiciet e anëtarësimit në BE. Ata bëjnë thirrje për një qëndrueshmëri më të madhe institucionale ndaj abuzimeve me financimin politik, manipulimit të medias dhe kërcënimeve kibernetike.
Mbështetje përmes iniciativave të BE-së
Eurodeputetët mirëpresin Programin e ri të Instrumentit për Reformë dhe Rritje prej 922 milionë eurosh të dedikuar për Ballkanin Perëndimor, i cili do të mbështesë Axhendën e Reformave të Shqipërisë sapo të përmbushen kushtet. Hapja e zyrës së antenës së Parlamentit Europian në Tiranë shihet si një hap jetësor për të forcuar lidhjet midis BE-së, institucioneve lokale dhe partnerëve të shoqërisë civile nga i gjithë rajoni i Ballkanit Perëndimor.
Procesi zgjedhor dhe reformat në drejtësi
Raporti reflekton mbi zgjedhjet parlamentare të majit 2025, duke i përshkruar ato si konkurruese, por të zhvilluara në një mjedis shumë të polarizuar, me shqetësime mbi përdorimin e burimeve administrative. Eurodeputetët u bëjnë thirrje partive politike shqiptare të angazhohen për reforma gjithëpërfshirëse zgjedhore në përputhje me rekomandimet e OSBE/ODIHR dhe Komisionit të Venedikut.
Progresi i bërë me reformat gjyqësore dhe hetimet për korrupsionin e nivelit të lartë janë të mirëpritura, megjithëse ndërhyrja politike mbetet një sfidë. Eurodeputetët bëjnë thirrje për përpjekje të vazhdueshme për të mbrojtur pavarësinë gjyqësore dhe për të rritur llogaridhënien.