Varësia nga video-lojërat, e njohur si Internet Gaming Disorder (IGD), është tashmë e përfshirë në versionin më të fundit të Manualit Diagnostik të Çrregullimeve Mendore (DSM-5-TR). Organizata Botërore e Shëndetësisë e përkufizon IGD si një sjellje ku lojërat marrin përparësi ndaj aktiviteteve të tjera jetësore, duke vijuar edhe kur shkaktojnë pasoja negative.
Cilat janë simptomat e IGD?
Për t’u konsideruar IGD, duhet të shfaqen të paktën pesë nga simptomat e mëposhtme brenda një viti:
-
Shfaqja e tërheqjes emocionale kur personi nuk luan (ankth, nervozizëm, trishtim).
-
Nevoja për të luajtur gjithnjë më gjatë.
-
Vështirësi për të kufizuar ose ndalur lojërat.
-
Humbja e interesit për aktivitete të tjera.
-
Vazhdueshmëria e lojës edhe kur sjell probleme.
-
Gënjimi i të afërmve për kohën e kaluar duke luajtur.
-
Përdorimi i lojës për të shmangur emocione negative.
-
Rrezikimi i punës apo marrëdhënieve për shkak të lojërave.
Studime të fundit tregojnë se IGD ngjan me çrregullime të tjera të varësisë, duke përfshirë aktivizimin e zonave të trurit që lidhen me sistemin e shpërblimit dhe uljen e aftësisë për vetëkontroll.
Si diagnostikohet IGD?
Një mjek ose psikolog vlerëson sjelljet, historikun shëndetësor dhe pyet për zakonin e lojërave, si:
-
Mendimi i vazhdueshëm për lojën.
-
Qëndrimi online më gjatë se planifikuar.
-
Dështimi në përpjekjet për të kufizuar kohën e lojës.
IGD shpesh shoqërohet me gjendje të tjera si ankthi, depresioni ose ADHD.
Si trajtohet?
Ndryshe nga varësitë e tjera, shmangia totale e teknologjisë është e pamundur. Trajtimi përfshin:
-
Terapinë konjitive-sjellore (CBT).
-
Menaxhimin e kohës dhe krijimin e rutinave të reja.
-
Kufizimin e aplikacioneve që shkaktojnë varësinë.
Në raste të rënda, IGD ndikon edhe në financa, aktivitet fizik dhe higjienë personale, sidomos kur lojërat përfshijnë mikrotransaksione.