Përdorimi i narkotikëve tek të rinjtë në Kosovë është bërë një shqetësim gjithnjë e më i madh për shoqërinë dhe institucionet shëndetësore. Me një rritje të numrit të të rinjve të prekur nga varësia ndaj drogës, ky fenomen po dëmton shëndetin mendor dhe fizik të individëve, si dhe po krijon një barrë të madhe për familjet dhe shoqërinë në përgjithësi. Pavarësisht përpjekjeve për të luftuar këtë fenomen, përdorimi i narkotikëve po rritet dhe kërkon masa të menjëhershme dhe të qëndrueshme për të parandaluar pasojat e rënda.
Shkaktarët e përdorimit të narkotikëve
Shkaqet që shtyjnë të rinjtë të përdorin substanca narkotike janë shumëdimensionale dhe shpesh lidhen me kushte sociale, psikologjike dhe ekonomike. Një nga arsyet kryesore është ndjenja e presionit shoqëror dhe dëshira për të përfshirë në grupe sociale, ku përdorimi i drogës shihet si një mënyrë për t’u integruar. Po ashtu, shumë të rinj janë të prekur nga stresi i jetës, përfshirë presionin për të pasur sukses në shkollë, marrëdhëniet me bashkëmoshatarët dhe problemet familjare, të cilat shpesh i shtyjnë ata të kërkojnë shpërqendrim përmes narkotikëve.
Një tjetër shkak është pasiguria dhe mungesa e mundësive për punësim dhe zhvillim profesional. Kur të rinjtë ndihen të mbyllur në një rreth të vogël mundësish dhe pa perspektivë, ata mund të kërkojnë shpëtim në përdorimin e substancave të dëmshme. Në shumë raste, drogat ofrojnë një ndjenjë të shpejtë të “shpëtimit” ose të nxitjes, por kjo është vetëm një iluzion që çon në varësi dhe pasojat të rënda afatgjata.
Statistikë dhe rritja e përdorimit
Sipas disa raporteve të organizatave shëndetësore dhe polici, ka një rritje të dukshme të numrit të të rinjve që përdorin droga të forta, si kokainë dhe heroinë, si dhe substanca të tjera që janë të dëmshme për shëndetin. Shumë prej këtyre rasteve raportohen në qytetet më të mëdha të Kosovës, ku shfaqen edhe grupe të organizuara që trafikonin narkotikë dhe ofrojnë substanca të paligjshme për ata që kërkojnë kënaqësi të përkohshme.
Një studim i fundit i Institutit të Shëndetit Publik të Kosovës ka treguar se një përqindje e konsiderueshme e të rinjve të moshës 16-24 vjeç përdorin substanca narkotike, me një përhapje më të madhe të përdorimit të marihuanës. Për fat të keq, shumë prej këtyre individëve nuk kanë njohuri të mjaftueshme për pasojat shëndetësore që vijnë si pasojë e përdorimit të drogës dhe shpesh nuk kërkojnë ndihmë për të dalë nga ky cikël i rrezikshëm.
Pasojat e përdorimit të narkotikëve
Përdorimi i narkotikëve ka pasoja të shumta për individët, sidomos për të rinjtë që janë ende në zhvillim fizik dhe mendor. Droga mund të shkaktojë ndryshime të theksuara në trurin e individëve, duke sjellë pasoja të rënda në shëndetin mendor, si çrregullime të depresionit, ankthit dhe probleme me kujtesën dhe koncentrimin.
Përveç ndikimeve të shëndetit mendor, përdorimi i narkotikëve rrit edhe rrezikun për sëmundje të ndryshme fizike, si infeksione të rënda (p.sh., HIV dhe hepatiti), dëmtim të organeve të brendshme dhe rrezik për aksidente dhe vdekje të parakohshme. Po ashtu, varësia ndaj narkotikëve ndikon negativisht në marrëdhëniet shoqërore, duke shkaktuar izolim dhe probleme të mëdha familjare dhe ekonomike.
Lufta kundër përdorimit të narkotikëve dhe iniciativat për punë
Për të luftuar përdorimin e narkotikëve dhe pasojat e tij, janë ndërmarrë disa nisma dhe projekte nga autoritetet shëndetësore dhe organizatat joqeveritare. Në disa qytete të Kosovës janë hapur qendra rehabilituese që ofrojnë mbështetje dhe trajtim për individët e prekur nga varësia. Po ashtu, janë organizuar fushata ndërgjegjësuese për të informuar të rinjtë për rreziqet e përdorimit të substancave të dëmshme dhe për rëndësinë e kërkimit të ndihmës në kohë.
Institucionet shëndetësore kanë krijuar edhe mundësi trajtimi për ata që janë të varur, me fokus në programet e rehabilitimit dhe mbështetjes psikologjike. Megjithatë, ka ende shumë punë për t’u bërë në krijimin e mundësive për arsim dhe punësim për të rinjtë, për të ulur presionin dhe dëshirat që i shtyjnë ata drejt narkotikëve.
Përdorimi i narkotikëve tek të rinjtë në Kosovë është një çështje komplekse që kërkon angazhim të gjerë nga të gjitha shtresat e shoqërisë. Përpjekjet për të parandaluar këtë fenomen duhet të fokusohen në edukimin e të rinjve për pasojat e përdorimit të substancave, ofrimin e mundësive për zhvillim profesional dhe mbështetje psikologjike për ata që përballen me varësinë. Vetëm përmes bashkëpunimit të ngushtë midis institucioneve, familjeve dhe shoqërisë mund të luftojmë këtë fenomen të rrezikshëm dhe të sigurojmë një të ardhme më të shëndetshme për brezat e rinj./Telenews.al/