Modelet gjuhësore në shkallë të gjerë, ose mjetet e inteligjencës artificiale, janë bërë pothuajse një pjesë integrale e jetës së përditshme. Edhe nëse nuk i përdorni në mënyrë aktive çdo ditë, ka shumë mundësi që të përdorni një shërbim që vepron në sfond duke përdorur një model “IA” si “ChatGPT”, “Gemini”, “Perplexity” e të ngjashme.
dhe pse shumë mbështeten në këto mjete për të mbështetur detyrat e tyre të përditshme – si ato të biznesit ashtu edhe ato personale – ata nuk janë gjithmonë të vetëdijshëm se çdo përdorim i “IA” paraqet gjithashtu një rrezik potencial për sigurinë.
Njerëzit, në dëshirën e tyre për të përfunduar një detyrë sa më shpejt të jetë e mundur, shpesh zbulojnë informacione të ndjeshme dhe private te ChatGPT dhe modele të tjera të inteligjencës artificiale, të cilat nuk duhet t’i ndajnë me askënd. Por një “chatbot” nuk është një person, apo jo?
Në raste të tilla, modelet e “IA”-së duhet të trajtohen si persona, sepse ashtu siç nuk do t’i tregoje informacion konfidencial një kalimtari në rrugë, nuk duhet ta fusësh atë në një bisedë me një “chatbot”, shkruan “ZIMO.hr”.
Edhe pse shumica e kompanive që zhvillojnë këto mjete pretendojnë se nuk i përdorin të dhënat e bisedave të përdoruesit për të trajnuar më tej modelet (megjithëse, për shembull, “DeepSeek” e bën këtë), të dhënat mbeten ende të ruajtura në profilin tuaj të përdoruesit. Mjafton që dikush të ulet para kompjuterit tuaj dhe të hapë historikun e bisedave tuaja me “IA” – dhe kështu të marrë informacione të ndjeshme.
Të dhëna personale
Pavarësisht se sa shumë i besoni “IA-së”, nuk duhet të futni kurrë informacione personale siç janë emri juaj i plotë, adresa, numri i sigurimeve shoqërore, numri i kartës së identitetit, numri i pasaportës ose dokumente të tjera identifikimi. E njëjta gjë vlen edhe për fotografitë e dokumenteve të tilla.
Nëse po përdorni një “chatbot” për të krijuar një CV, kërkoni një shabllon që mund ta plotësoni lokalisht në kompjuterin tuaj, në vend që të futni të dhëna aktuale.
Informacion financiar
Ashtu siç nuk do të ndanit kurrë informacionin e kartës suaj të kreditit ose debitit, informacionin e llogarisë bankare ose fjalëkalimin e bankës online, i njëjti rregull vlen edhe për bisedat me modelet e “IA-së”.
Nëse, për shembull, dëshironi këshilla se cila kredi është më e mira për ju ose si të kurseni taksat, përdorni skenarë imagjinarë – jo të dhëna reale.
Fjalëkalimet
Kjo nuk ka nevojë të shpjegohet. Ndarja e fjalëkalimeve për llogaritë personale ose të biznesit është seriozisht e pasigurt. Ashtu siç nuk do t’ia jepnit çelësin e apartamentit tuaj një të panjohuri, nuk duhet t’ia jepni fjalëkalimet tuaja një chatbot-i.
Informacion i ndjeshëm ose konfidencial
ChatGPT nuk është rrëfyesi ose miku juaj më i mirë – mos zbuloni sekrete ose informacione private rreth vetes ose të të tjerëve. Gjëra të tilla si kush po tradhton kë, çfarë bëri një koleg në punë, gjendjet shëndetësore apo detajet familjare – nuk i përkasin këtij lloj bisede.
Informacion rreth kompanisë për të cilën punoni ose me të cilën bashkëpunoni
Mund të jetë joshëse t’i kërkosh “ChatGPT”-së të hartojë një kontratë midis dy kompanive, por kjo nuk është e sigurt. Nuk duhet t’i jepni atij akses në dokumente me informacion konfidencial – qofshin ato prototipe, patenta, takime, plane biznesi apo financa. Për shkak të këtyre rreziqeve, disa kompani madje po e bllokojnë plotësisht “ChatGPT” në pajisjet e kompanisë.
Përmbajtje eksplicite
Edhe si shaka, të kërkosh udhëzime për diçka të rrezikshme (për shembull, “si të heqësh qafe dikë përgjithmonë”) mund të të fusë në telashe. “ChatGPT” nuk do t’u përgjigjet pyetjeve të tilla, dhe disa modele të “IA”-së i regjistrojnë kërkesa të tilla dhe i raportojnë ato te institucionet kompetente.
Informacion mjekësor
Ndërkohë që mund të kërkoni një shpjegim të një termi mjekësor ose të merrni këshilla për ushtrime, mos jepni informacione personale shëndetësore. Në vend të kësaj, formulojeni pyetjen në terma të përgjithshëm, për shembull: “Çfarë do t’i rekomandonit një burri në të 30-at që ka problem me shiatikun?”
Përfundim:
Nëse nuk doni që askush ta lexojë, postojë ose përsërisë pyetjen tuaj në internet ose në një tabelë njoftimesh, atëherë mos e shkruani atë as në një bisedë me një model “IA”.